Kişilik Bozukluğu
Merhabalar, bugünkü yazımızda kişilik bozukluğundan bahsedeceğiz. Kişilik bozukluğu türleri, neden meydana geldiği ve tedavi edilebilirliği üzerinde duracağız.
Kişilik Bozuklukları
Kişilik bozuklukları süreklilik gösteren ve kalıplaşmış düşünce tarzı ve tutumlarla seyreden psikolojik rahatsızlıklardır. Esneklik göstermeyen bu düşünce ve kişilik yapısı iş yaşantısında ve sosyal yaşantıda yıkıcı sorunlara yol açmaktadır. Kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerin içsel yaşantıları toplumun genel yapısına uygunluk gösteremez. Bir kişi de kişilik bozukluğu olup olmadığı ise ergenlikte veya gençlikte anlaşılmaktadır.
KİŞİLİK BOZUKLUĞU OLAN KİŞİLER HANGİ ALANLARDA ZORLUK YAŞARLAR…
Kişilik bozukluğu olan kişilerin değişmeyen bazı kalıpları ve düşünce yapıları vardır. Bu yüzden aşağıdaki bazı alanlarda sorunlar yaşamaktadırlar…
1. Düşünce yapılarında, kendilerini anlamalarında ve olayları yorumlama biçimlerinde
2. Duygulanımları farklıdır. Duygusal tepkileri sıktır ve farklıdır.
3. Diğer insanlarla yaşadıkları ilişkilerde sorunlar yaşamaktadırlar.
4. Dürtülerini kontrol etmede sorunlar yaşarlar.
Yapılan araştırmalara göre ise toplumdaki bireylerin yüzde 10’unda kişilik bozukluğu gözükmektedir. Psikiyatri servisine başvuran kişilerde ise bu oran yüzde 40’a varmaktadır.
KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDEN MEYDANA GELİR?
Kişilik bozukluklarının oluşmasında genetiksel ve çevresel faktörler etkilidir. Bunlar arasında ise çocuk yaşlarda çocuk ile anne-baba arasındaki ilişkiler önemli bir yer tutmaktadır. İnsan kendisine davranıldığı şekilde kendisini tanır. Kişilik bozukluklarının temelinde ise insanın kendisini ve diğerlerini algılamasındaki sorunlar yer almaktadır. Bu algılama biçimi ise erken yaşlarda oluşmaktadır. Bir örnekle açıklamak gerekirse bağımlı kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerde küçükken ebeveynlerinin onun yerine her şeye karar vermesi yatmaktadır.
SIK GÖRÜLEN KİŞİLİK BOZUKLULARI NELERDİR?
–Bağımlı kişilik bozukluğu: Bu kişiler aşırı uysaldır ve başkalarına yapışarak yaşamlarını sürdürmektedir. Öğüt ve destek almadan yaşamlarını sürdüremezler. Zorluk yaşama ve ayrılık korkuları yüksektir. Yetersizlik duyusunun yoğun olmasından dolayı özgüvenleri düşüktür. Eleştirilme ve beğenilmeme korkularından dolayı kendilerini devamlı geri çekerler.
– Obsessif Kompulsif kişilik bozukluğu: Aşırı düzenlilik ve mükemmeliyetçilikten dolayı ayrıntılarda boğulurlar. Bütünü değerlendirmede sorun yaşarlar. İlişkilerde ise aşırı kontrolcülerdir.
– Narsistik Kişilik Bozukluğu: Genellikle yetersizlik duygusundan dolayı kendilerini üstün görürler. Sürekli beğenilme gereksinimleri vardır. Başkalarının duygularını anlayarak empati yapamazlar. Bu yüzden kendilerinden başka kimseyi önemsemezler.
– Bordorline Kişilik Bozukluğu: Kendilerini ve başkalarını tam olarak anlayamadıkları için ilişkilerinde tutarsızlardır. Sık sık duygulanım yaşarlar. Boşluk hissi ve öfke nöbetleri yaşarlar. Dürtü kontrol problemleri ve madde kullanımı sorunları vardır.
–Histriyonik Kişilik Bozukluğu: İlgi odağı olmak ve başkalarını etkilemek için çekici gözükmek isterler. Gösterişe çok fazla önem veriler. Yapmacık ve aşırı duygusal bir izlenim yaratırlar. Cinsel yönden ise baş çıkartıcı olmak isterler. Başkalarından da kolay etkilenirler.
–Antisosyal kişilik bozukluğu: Bu kişiler toplumun genel kurallarına ve yasalara aykırı davranma eğilimi gösterirler. Başkalarına karşı dürüst değillerdir. Kendilerinin ve başkalarının güvenliğini hiçe sayarlar. Asla sorumluluk üstlenmezler ve bir işi sürekli biçimde ertelerler. Alkol ve madde kullanımı sorunları yaşarlar. Başkalarını rahatsız ettiklerine suçluluk duygusu hissetmezler.
–Paranoid Kişilik Bozukluğu: Başkalarının davranışlarını kötü niyetli yorumlamaya meyillidir. Sürekli olarak kuşkucu bir yapıdadır. Başkalarına sır vermez ve kin tutarlar.
–Şizoid Kişilik Bozukluğu: Bu kişiler başkalarıyla ilişki içerisinde olmak istemezler ve duygularını kısıtlı olarak yaşarlar. Asosyaldirler ve yakın arkadaşları genelde yoktur. Övgü veya eleştiri aldıklarında kayıtsız dururlar. Yakınlık kurma zorluğu aileleri içinde geçerlidir. Kendilerini ailelerinin bir parçası olarak hissetmezler.
KİŞİLİK BOZUKLUKLARI TEDAVİ EDİLİR Mİ?
Kişilik bozuklarında temel tedavi yöntemi psikoterapidir. Tedavi süresi ise 1.5 yıl kadar sürebilmektedir. Bireysel psikoterapi kullanılsa da aile veya grup terapisini de gerek duyulabilmektedir. Terapinin yanında bu kişilerde ortaya çıkan depresif ve duygusal dalgalanmaların önüne geçebilmek içinde ilaç tedavisi kullanılmaktadır.
Diğer yazılarımız da ilginizi çekebilir;
Depresyon, Depresyon nedir? Depresyon Tedavisi
Stres yönetimi nedir, nasıl olur?
Sağlıklı yaşam, sağlıklı yaşam için neler yapmalıyız?
Kronik Yorgunluk Sendromu, Belirtileri ve Tedavisi
