PUSULA TARİHİ

Düşünün bir ormanda, uçsuz bucaksız çölün ortasında ya da bir denizin ortasındasınız… Hangi yöne gideceğinizi nasıl belirleyebilirsiniz? Günümüz şartlarında illa ki sizi aramaya birileri gelecektir. Telefonunuzun son konumu gibi teknolojik gelişmeler sayesinde sizi bulabilirler. Ancak bundan yıllar önce işler bu kadar kolay değildi. Bunun için bir araç icat edilmiştir. Bu araç dünya tarihini değiştirmiş bir icattır. Artık bir denizin ortasında ya da bir çölde yön bulmak kolaylaşmıştır. Kendi küçük işlevi büyük ” PUSULA “. Gelin birlikte pusulanın tarihine bakalım.

Pusula ve Mıknatıs Taşı

Mıknatıs taşı pusulanın ilk çıkış maddesidir. Denizciler bir çöpün üzerine mıknatıs taşını bırakıp suyun üzerine bıraktıklarında mıknatıs taşının bir ucunun kutup yıldızını gösterdiğini farketmişlerdir. İcat edenler konusunda ise yazılı kaynaklarda Çinli ve Avrupalı denizcilerin bulduğu yazılmaktadır. Ortaya çıkış tarihi ise 12. yüzyıl olduğu söylenmektedir. Avrupa’da manyetik iğneler, manyetizma ile ilgili ilk bilgiler 1190 yılında Alexander Neckam’ın yazdığı “On the Nature of Things” adlı kitabında bahsedilmiştir. Pusula bu tarihten itibaren sürekli geliştirilmiştir. Maricourtlu Peter adında bir bilim adamı iğneyi bir mile geçirmiştir. Daha sonra bunu saydam ve derecelendirilmiş bir kutunun içine geçirmiştir. Pusulanın ana mekanizmasını oluşturmuştur. Yazdığı ” Epistola de Magnete ” adlı kitabında da kutup kelimesini ilk defa kullanmıştır. Ayrıca pusula ve yön bulma araştırmalarını derlemiştir.

Modern Pusula

Modern pusulanın başlangıcına neden olan olay William Sturgeon’ın elektromıknatısları bulmasıdır. Bu olaydan sonra birkaç çeşit pusula ortaya çıkmıştır. 1690 yılında Edmond Halley tarafından ilk sıvı pusulanın ilk örneği yapılmıştır. İlk pusulanın patenti ise 1885 yılında alınmıştır. Yapılan bu pusulanı şöyle kötü bir özelliği vardı yanında herhangi bir demir parçası bulunursa pusulayı etkiliyordu. Dolayısıyla gemilerde pusulayı kullanmak zorlaşıyordu. Bunun üzerine çalışan insanlar pusulayı demirden gelen elektromanteyik etkinin pusulaya ulaşmasını engelleyen madde ile pusulayı korumaya aldılar. 20. yüzyılda ise pusula çok gelişmiştir. Jiroskop adı verilen pusula çeşidi kullanılmaya başlanmıştır. Jiroskop gemi ve uçaklarda kullanılmaktadır. Pusula küçük olmasına rağmen işlev olarak büyük bir araçtır. En küçük araçlardan tutun büyük uçaklarda da kullanılmaktadır. İnsanlık tarihinde teknolojinin gelişmesinde büyük katkıları vardır.

İlkler Tarihi ile ilgili diğer içeriklere ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.